Polskie tradycje: Judaszki i palenie Judasza

 

 

W dawnych czasach, najczęściej w Wielką Środę lub Wielki Czwartek, niemal w całej Polsce odbywały się judaszki. Był to zwyczaj niszczenia, wieszania lub palenia Judasza. 

Szyto wtedy wielką kukłę, wypchaną trocinami, na której wymalowywano wielki napis Judasz Zdrajca. Kukłę w nocy z Wielkiej Środy na Wielki Czwartek, lub w Wielki Czwartek tuż przed wschodem słońca, wieszano na wielkim drzewie, by wszyscy okoliczni mieszkańcy mogli ją dostrzec. 

Wczesnym popołudniem Judasza odcinano, a wybrany sędzia wlókł ją po drodze, wśród okrzyków tłumu, który okładał kukłę kijami i obrzucał kamieniami. Na koniec Judasza rozrywano na kawałki, podpalano i wrzucano do wody. Obrzęd ten do dziś jest obchodzony na południu Polski, na przykład na ziemi przemyskiej.

Natomiast na ziemi sądeckiej wszystkie pozostałe po zimie śmieci i zeszłoroczne liście, mężczyźni zgarniają w wielki stos, który jest podpalany wraz z zapadnięciem zmroku w Wielki Czwartek. Te ogniska nazywa się paleniem Judasza. Ogień pojawiający się w pobliżu uprzątniętych domostw jest sygnałem, że rozpoczynają się obchody Wielkiej Nocy.