Día de los Muertos - meksykański Dzień Zmarłych

Obchody Día de los Muertos sięgają trzech tysięcy lat wstecz. Kult zmarłych był już mocno kultywowany przez zamieszkujące te ziemie społeczności indiańskie. Pierwotnie obchodzony w sierpniu, którego miesiącu nazwa według Azteków oznaczała "narodziny kwiatów", powiązany był z żoną Władcy Krainy Zmarłych. Bogini nazywana Królową Śmierci, dziś występuje pod imieniem la Catrina. Obchody zostały przeniesione na listopad po przybyciu do Meksyku konkwistadorów. Próbowano w ten sposób dostosować pogańskie zwyczaje do praktyk katolickich. 

Jednym z najistotniejszych symboli Día de los Muertos jest pan de muerto. To słodkie, drożdżowe pieczywo występuje w różnych kształtach, często z przecinającymi się wałeczkami ciasta, symbolizującymi kości.

Według wierzeń dusze dzieci odwiedzają rodzinny dom 1 listopada, natomiast dusze dorosłych 2 listopada. Dlatego dla zmarłych przygotowuje się specjalne ołtarzyki. Tradycyjna ofrenda powinna mieć siedem stopni i określoną zawartość, na przykład jedzenie, butelki z z mezcalem lub tequilą, cygara czy zabawki. Obecnie różnie z tym bywa, ale nieodzownym elementem ołtarzy jest pan de muerto oraz zdjęcia zmarłych, otoczone woskowymi świeczkami zwanymi veladoras.

Na cmentarzach groby dekoruje się kwiatami, głównie aksamitką wzniesioną. Jest to kwiat zwany Kwiatem Zmarłych, który hodowali już Aztekowie. Przypisuje mu się moc wzywania dusz zmarłych i ich prowadzenia do ofrendas.

Calaveras to kolorowe czaszki, które stały się symbolem Meksyku. Ta nazwa odnosi się nie tylko do cukrowych czaszek calaveras de dulce, lecz również do porcelanowych figurek, z których słynie Meksyk, oraz do postaci La Calavera Cateriny. Ubrana w elegancką suknię i kapelusz z piórami jest nieodzowną częścią Día de los Muertos.

Obchody meksykańskiego Dnia Zmarłych są pełne radości, gdyż życie nieustannie przeplata się tam ze śmiercią. Dusze zmarłych, przyzwane przez aksamitki, biorą udział w hucznym świętowaniu.  Na cmentarzach gromadzą się całe rodziny, by przy muzyce i tequili snuć wspomnienia o swoich bliskich. Nie ma nostalgii i zadumy. Jest śmiech, kolorowe stroje i celebracja życia.

W 2008 roku Día de los Muertos zostało wpisane na listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.